Żegiestów-Zdrój pod koniec XIX w.

Budowa Domu Zdrojowego i Willi Popielatej

Dom Zdrojowy zbudowany został w 1877 roku na miejscu rozebranych pierwszych pensjonatów żegiestowskich  Biały i Szwajcarski usytuowanych  w sąsiedztwie źródła Anna. W podobnej stylistyce i rzucie zbudowano również w tym okresie tzw. Nowy Dom  przemianowany późnij na Popielatą. Obydwa budynki miały wysoki murowany parter i drewniane trzy piętra, przy czym ostania kondygnacja miała poddaszowe pokoje ze ściętymi sufitami. Dom Zdrojowy oprócz funkcji pensjonatu pełnił rolę pijalni, a podcienia usytuowane na parterze w środkowej części pomiędzy dwoma bocznymi ryzalitami stanowiły kryty deptak. Powyżej Domu Zdrojowego wybudowana została altana spełniającą rolę muszli koncertowej.

Budowa Żegotki

Pensjonat Żegotka zbudowany około 1878 roku, nazwany został na cześć założyciela Żegiestowa-Zdroju Ignacego Medweckiego, którego imię w języku polskim wywodzi się od Żegoty (słowiańskiego słowa palić). Dwu piętrowy budynek w momencie powstania posiadał 54 wygodne pokoje z sanitariatami co w tym okresie było niezwykłym luksusem. Na przestrzeni dwóch wieków obiekt ten pełnił funkcję biur, gabinetów zabiegowych i usługowych oraz mieszkań socjalnych. Nazwa wywodząc się od ognia nie była dla tego domu szczęśliwa, gdyż budynek ten dwukrotnie płonął w 1903 i 1958 roku. Po każdym pożarze obiekt był odbudowywany lecz w uproszczonej pozbawionej pierwotnych ozdobnych detali formie. Obecnie jest to najstarszy budynek w Żegiestowie-Zdroju.

Nowe Łazienki Mineralne

W 1886 r. Karol Medwecki zlecił wybudowanie nowych Łazienek Mineralnych oraz sąsiadujący z nimi  Dom nad Potokiem posiadający dziewięć pokoi gościnnych i dwie kuchnie. Budynek ten po zniszczeniach spowodowanych pożarem został odbudowany.

Budowa linii kolejowej

Kluczowe znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania uzdrowiska miało otwarcie linii kolejowej Tarnowsko-Leluchowskiej w 1876 roku. Inwestycja ta została zrealizowana w ramach strategicznych planów obronności monarchii austro-węgierskiej, zatwierdzonych ustawą z dnia 20 maja 1869 roku. W imieniu państwa prace przy budowie sieci linii kolejowych  prowadziło Towarzystwo Akcyjne Pierwszej Węgiersko – Galicyjskiej Kolei Żelaznej. Najtrudniejszym elementem budowy linii kolejowej w okolicy Żegiestowa-Zdroju, było wykonanie tunelu. Prace przy tym trudnym przedsięwzięciu prowadziła firma Koller und Gregersen zatrudniającą kamieniarzy, rzemieślników i innych fachowców z tej branży z Tyrolu i Włoch.  Wśród przybyłych robotników był również Włoch Cechini, który podobnie jak inni robotnicy zamieszkał w Andrzejówce w powstałej na okres trzech lat małej osadzie barakowej.

Dalszy rozkwit uzdrowiska

Karol Medwecki właściciel Żegiestowa-Zdroju dzięki kapitałowi uzyskanemu za sprzedaży i wymiany  gruntu pod budowę kolei w dalszym ciągu rozbudowuje uzdrowisko. W wyniku negocjacji ze spółką kolejową Karol Medwecki doprowadza do wybudowania stacji kolejowej w Żegiestowie-Zdroju i dzięki temu uzdrowisko Żegiestów-Zdrój jest jednym w Galicji posiadającym w tym okresie bezpośrednie połączenie kolejowe.

Koleją do Żegiestowa-Zdroju

Przybywających gości do Żegiestowa-Zdroju witał zawiadowca stacji, który miał mieszkanie w budynku dworcowym. Podczas budowy kolei uzdrowisko zyskało również schody, które po stromej linii stoku prowadziły do kąpieliska nad Popradem oraz drogę do stacji kolejowej. Jednak oprócz wielu zalet uruchomienie kolei miało ono również jedną sporą wadę jaką były bardzo wysokie ceny zarówno  biletów jak i przewozu wody. Mimo prób negocjacji właścicieli uzdrowisk obniżenia cen transportu pozostały one na tyle wysokie, że doprowadziło to do nieopłacalności rozlewnictwa butelkowanej  wody mineralnej.

Nowe Łazienki Mineralne

Uzupełnieniem inwestycji budowlanych Karol Medweckiego były prace związane z działalnością uzdrowiskową. W nowych łazienkach zainstalowane zostają wanny o podwójnym dnie podgrzewane w systemie Schwartza parą. Uzdrowisko zyskuje również w Domu Zdrojowym stylową pijalnię z ozdobną marmurową mozaiką podłogową oraz salę balową i restaurację. Połączenie tych funkcji podobnie jak w innych kurortach zapewniało gościom  kąpielowym zarówno kurację wodą mineralną  jak możliwości zawarcia znajomości  oraz  dobrą zabawę. Karol Medwecki urządził też dla kuracjuszy malownicze alejki spacerowe oświetlone lampami gazowymi i obsadzone klombami.

Kamienna Plaża

Karol Medwecki zadbał również o atrakcje sportowe. Dzięki wzmocnieniu zbocza podczas budowy linii kolejowej zaistniała możliwość wybudowania łazienek rzecznych z kabinami i pomostem gdzie w określonych godzinach można było zażywać kąpieli. Atrakcja ta zyskiwała coraz liczniejsze grono zwolenników o czym świadczą liczby sprzedanych biletów, których ilość z 2000 w 1874 roku wzrosła do 5160 w 1884 roku.

Popularność Żegiestowa-Zdroju

Dla osób preferujących raczej suche atrakcje Karol Medwecki wybudował w Żegiestowie-Zdroju kręgielnię. Przygotowane przez Karola Medweckiego rozrywki oraz miła domowa atmosfera czyniły uzdrowisko niezwykle popularnym. W wyniku intensywnej  rozbudowy bazy noclegowej  Żegiestów-Zdrój  w początkach lat 80-tych XIX wieku dysponowało 300 pokojami, które jednorazowo mogły pomieścić około 700 osób. Wiele z osób odwiedzających ten urokliwy górski zakątek, stało się stałymi bywalcami  kurortu.
Kurort popularny również był wśród Żydów, którzy ze strony właściciela uzdrowiska zawsze liczyć mogli na przychylne przyjęcie.  Grupa ta jednak izolowała się i kwaterowała w górnej części zakładu zdrojowego, który z tego powodu żartobliwie nazywany był Egiptem.

Znamienici goście

Malowniczy krajobraz jak również nieformalna atmosfera jaka panowała w Żegiestowie-Zdroju, czyniła ten górski zakątek również atrakcyjnym dla artystów, naukowców i polityków. Wśród XIX-wiecznych gości kurortu znaleźli się miedzy innymi: prof. historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego Marian Sokołowsk, architekt projektujący liczne XIX-wieczne kamieniczki krakowskie Teodor Talowski, malarz Piotr Stachiewicz, aktor i współdyrektor krakowskiego teatru Józef Rychter pisarz Józef Ignacy Kraszewski, poeta romantyczny i przyjaciel Adama Mickiewicza Aleksander Edward Odyniec, prezydent parlamentu austriackiego Franciszek Smolka, następca prof. Dietla na katedrze medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego profesor Korczyński w 1875 roku i przedstawiciel Urzędu Górniczego w Wiedniu, Karol Paul w 1875 roku.

Walory uzdrowiskowe Żegiestowa

Lata 80-te XIX wieku były dla uzdrowiska niezwykle pomyślne, w 1886 roku liczba odwiedzających Żegiestów-Zdrój gości osiąga rekordową liczbę 983. O funkcjonowaniu kurortu w tym okresie najlepiej informuje ulotka reklamowa, w której czytamy Żegiestów Zakład Zdrojowo-Kąpielowy i Klimatyczny położony w uroczej, górzystej dolinie, otwartej li tylko ku południu. Zdrój najsilniejszej szczawy żelazistej, zalecany przez najznakomitszych lekarzy krajowych i zagranicznych.

Złote lata

Zakład posiada blisko 300 niedrogich i porządnie urządzonych mieszkań z uroczym widokiem na dolinę Popradu. Dwie pierwszorzędne restauracye, dwie piękne Sale balowe w Domu zdrojowym i Hotelu, kryty chodnik, czytelnię czasopism, bibliotek, muzykę miejscową, wycieczki w urocze okolice.  Z ulotki tej dowiadujemy się również o aspektach leczniczych uzdrowiska i zabiegach do których zaliczano: kąpiele mineralne silniejsze niż w pokrewnych zakładach krajowych i zagranicznych, kąpiele borowinowe i rzeczne w Popradzie równające się kąpielom morskim.  Lekarzem ordynujący te zabiegi  i sprawującym opiekę medyczną był dr Kazimierz Zagórski. W dalszej części ulotka zawiera informację, że uzdrowisko posiada pocztę i telegraf a wszelki interes i zamówienia załatwia Zarząd.

Karol Medwecki umiera

Wspaniały rozkwit uzdrowiska zaczyna hamować częściowe wycofanie się z Zarządu Zdrojowego Karola Medweckiego, który zaczął przejawić objawy choroby psychicznej. 4 sierpnia 1888 roku Karol Medwecki po krótkim pobycie w szpitalu psychiatrycznym umiera.