historia zakładu zdrojowego

Dwa wieki uzdrowiska

Medweccy – Jędrzej Krukierek – lata powojenne – rodzina Cechini

Historia Uzdrowiska
Żegiestów-Zdrój

Między malowniczymi szczytami góry Czerszli i Kiczery, na granicy Żegiestowa i Andrzejówki, rozpoczyna się historia jednego z najcenniejszych polskich uzdrowisk. W połowie XIX wieku, gdy Krynica-Zdrój była już znanym kurortem Galicji, nikt nie spodziewał się, że w niewielkim Żegiestowie dojdzie do odkrycia, które odmieni przyszłość tego regionu.

Żegiestów-Zdrój

Odkrycie, które zmieniło
przyszłość Żegiestowa

W 1846 roku Ignacy Medwecki, mieszkaniec Muszyny, eksplorując nadpopradzkie wzgórza w poszukiwaniu rud żelaza, natrafił na zjawisko, które wzbudziło jego zainteresowanie. W Potoku Szczawnym odkrył źródło niezwykle musującej, kwaskowatej wody, która intensywnie bulgotała na powierzchni. Charakterystyczny rdzawobrunatny kolor otaczających je kamieni sugerował wysoką zawartość minerałów, co skłoniło Medweckiego do dokładniejszego zbadania znaleziska. Aby to zrobić, skierował potok nowo wykonanym korytem, próbując odizolować samo źródło. W trakcie tych prac natrafił na kolejne, jeszcze silniejsze źródło mineralne, które w przyszłości nazwie Źródłem „Anna”, na cześć swojej żony – Anny Sowińskiej.

naturalne bogactwo lecznicze

Źródło „Anna”

Odkryta przez Medweckiego woda należała do unikalnego typu wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowych szczaw, charakteryzujących się wysoką mineralizacją i licznymi właściwościami zdrowotnymi. Woda ta zawierała 445,2 mg wapnia, 116,1 mg magnezu oraz 1912 mg wodorowęglanów na litr, co czyniło ją doskonałą do leczenia schorzeń układu trawiennego, moczowego, metabolicznego oraz nerwowego. Ponadto wysoka zawartość dwutlenku węgla (2,6 g/dm³) wspierała terapię krążeniową, poprawiając mikrokrążenie i regulując ciśnienie krwi.
Pierwotnie woda ze Źródła „Anna” była wykorzystywana bezpośrednio do kuracji pitnych oraz kąpieli leczniczych w nowo powstałym Zakładzie Zdrojowym. W kolejnych latach, wraz z rozwojem uzdrowiska, wokół źródła wzniesiono w 1877 roku pierwszy Dom Zdrojowy, który przez dekady pełnił kluczową rolę w lecznictwie uzdrowiskowym. Budynek ten funkcjonował nieprzerwanie jako centrum uzdrowiska, aż do momentu wybudowania nowego Domu Zdrojowego w okresie międzywojennym.

naukowe potwierdzenie właściwości wód

Rozwój uzdrowiska

Po odkryciu źródeł rozpoczęto ich badania, a wkrótce naukowcy i lekarze potwierdzili ich niezwykłe działanie. Wśród pionierów polskiej balneologii był dr Józef Dietl, który badał i promował lecznicze właściwości polskich wód mineralnych. Dzięki jego pracom uzdrowiska, takie jak Żegiestów-Zdrój, zaczęły zyskiwać coraz większą popularność.
Dziś Żegiestów-Zdrój kontynuuje ponad 175-letnią tradycję leczenia wodami mineralnymi. Dzięki inwestycjom w rozwój infrastruktury i nowoczesne podejście do balneoterapii, uzdrowisko przyciąga kuracjuszy szukających naturalnych metod leczenia i regeneracji organizmu. Historia tego miejsca to dowód na to, jak wielką rolę może odegrać przypadek, pasja i determinacja w odkrywaniu naturalnych skarbów, które służą zdrowiu do dziś.

Pierwsze budowle

W 1857 roku Zakład Zdrojowy w Żegiestowie-Zdroju składał się z pięciu drewnianych budynków, wśród których znajdowały się Dom Biały, Restauracja oraz Dom Szwajcarski. Były to pierwsze obiekty pełniące funkcje uzdrowiskowe i rekreacyjne, przyciągające letników poszukujących zdrowotnych właściwości lokalnych wód mineralnych.

Zakład Kąpielowy – drzeworyt Leona Łeplowskiego XIX w.

Modernizacja

Od Drewnianych Budynków do Nowoczesnego Kurortu

Dom Zdrojowy i lecznicze kąpiele

W kolejnych latach, wraz z rosnącą popularnością uzdrowiska, rozpoczęto jego modernizację. W 1877 roku drewniane zabudowania zostały zastąpione przez okazały Dom Zdrojowy, który stał się sercem kurortu, a wokół niego powstał pierwszy deptak uzdrowiskowy. Powstały również łaźnie mineralne, które umożliwiały kuracje kąpielowe, wykorzystujące lecznicze właściwości wód ze źródła „Anna”. W tym czasie w uzdrowisku pojawili się pierwsi kuracjusze, wśród których znajdowali się przedstawiciele wyższych sfer, lekarze oraz osoby cierpiące na choroby układu trawiennego i reumatyczne.

Ekskluzywne wille i rozwój przestrzeni uzdrowiskowej

Oprócz inwestycji Medweckich, uzdrowisko przyciągało również zamożnych gości, którzy dostrzegali jego potencjał. Jednym z nich był bogaty Węgier Hensel, który, zachwycony pobytem w Żegiestowie, wykupił od Medweckich działkę i wybudował na niej własny prywatny dom. To wydarzenie przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości jako prestiżowego ośrodka kuracyjnego.

Rodzina Medweckich nieustannie inwestowała w rozwój uzdrowiska, wznosząc kolejne imponujące wille, które wyróżniały się elegancką architekturą i komfortowymi warunkami dla gości. W następnych latach powstały Alojzówka, Willa Popielata oraz Karolówka, które podniosły standard zakwaterowania i zwiększyły atrakcyjność Żegiestowa-Zdroju jako miejsca wypoczynku dla elity.

Co ciekawe, część uzdrowiska prowadząca do dzisiejszego przystanku kolejowego była wówczas niedostępna, ponieważ stok góry opadał bezpośrednio do rzeki Poprad. Dopiero w późniejszych latach teren ten został zrekultywowany, co umożliwiło dalszą ekspansję uzdrowiska.

Wody zdrojowe

Dystrybucja wód leczniczych
i nowoczesny transport

Zaraz po uruchomieniu Zakładu Zdrojowego, Ignacy Medwecki dostrzegł potencjał komercyjny lokalnych wód leczniczych i rozpoczął ich butelkowanie oraz eksport. Woda ze Źródła „Anna”, znana ze swoich wyjątkowych właściwości zdrowotnych, była wysyłana do większych miast Galicji i Królestwa Polskiego, zdobywając popularność wśród elit i lekarzy, którzy zalecali ją w leczeniu problemów trawiennych, chorób nerek oraz niedokrwistości.

Początkowo transport butelek odbywał się przy użyciu tratw spławianych rzeką Poprad, co było powszechną metodą przewozu towarów w XIX wieku. Jednak prawdziwy przełom nastąpił w 1876 roku, gdy w Żegiestowie uruchomiono linię kolejową. Dzięki nowemu połączeniu wody mineralne mogły być transportowane pociągiem, co znacząco usprawniło ich dystrybucję i umożliwiło dotarcie do jeszcze większej liczby odbiorców.

Nowe pokolenie

dalszy rozwój uzdrowiska

W 1883 roku Ignacy Medwecki przekazał prowadzenie Zakładu Zdrojowego swojemu synowi Karolowi, który wspólnie z wujem Alojzym kontynuował dynamiczny rozwój uzdrowiska. Ich działania doprowadziły do dalszej ekspansji i modernizacji obiektów, a także wzmocnienia pozycji Żegiestowa-Zdroju jako jednego z najważniejszych polskich kurortów leczniczych. W kolejnych latach kurort zyskiwał na znaczeniu, a rozwój infrastruktury sprawił, że stał się on ważnym punktem na uzdrowiskowej mapie Polski.

Dynamiczny rozwój uzdrowiska

Kolej

Rozpoczęcie budowy linii kolejowej tarnowsko-leluchowskiej stało się przełomowym momentem w historii Żegiestowa-Zdroju. Rodzina Medweckich, przewidując szybki rozwój uzdrowiska, zainicjowała budowę nowych willi. W 1875 roku powstała Karczma, która później została przekształcona w sklep, oraz willa Wodospad. Rok później, w 1876 roku, do kompleksu dołączyła willa Hotel.

Rozbudowa uzdrowiska była możliwa również dzięki wymianie gruntów na potrzeby budowy linii kolejowej. W efekcie zakład zdrojowy zyskał lepszy dojazd od dworca, wygodne zejście do rzeki oraz podmurowane łazienki nad brzegiem Popradu, co znacząco podniosło komfort kuracjuszy.

Nowe inwestycje i złoty okres rozwoju

W 1877 roku, na miejscu dawnych drewnianych budynków Domu Białego, Domu Szwajcarskiego i Restauracji, wzniesiono okazały Dom Zdrojowy, usytuowany bezpośrednio nad Źródłem „Anna”, a obok niego powstał pierwszy deptak zdrojowy. Rok później, w 1878 roku, wybudowano piętrową willę Karolówka, a w 1882 roku wzniesiono pensjonat Żegotka, który do dziś pozostaje najstarszym zachowanym budynkiem uzdrowiskowym.
Za czasów Karola Medweckiego Żegiestów-Zdrój przekształcił się w nowoczesny kurort. Dzięki jego staraniom uzdrowisko zyskało stałą aptekę, pocztę i telegraf, co znacząco podniosło standard życia mieszkańców i komfort gości przyjeżdżających na leczenie.

Nowoczesna balneoterapia

technologia Schwartza

18 sierpnia 1876 roku, w 46. rocznicę urodzin cesarza Franciszka Józefa I, oficjalnie otwarto linię kolejową, co zapoczątkowało złoty okres rozwoju uzdrowiska. Nowe połączenie kolejowe ułatwiło dostęp do kurortu, znacząco zwiększając liczbę przyjeżdżających kuracjuszy.
W tym okresie powstały również nowoczesne łazienki mineralne, wyposażone w wanny systemu Schwartza, które wykorzystywały parę wodną do ogrzewania kąpieli leczniczych. Było to nowatorskie rozwiązanie w XIX-wiecznej balneoterapii, które podnosiło standardy lecznictwa w uzdrowisku i przyciągało kuracjuszy z całego regionu.

Historia uzdrowiska zatoczyła koło

od budowy kolei
po współczesne odrodzenie

Decyzję o budowie linii kolejowej tarnowsko-leluchowskiej, która miała przebiegać przez Żegiestów, podjął Parlament CK Austrii w Wiedniu w 1873 roku. Było to kluczowe przedsięwzięcie, które miało nie tylko ułatwić transport w regionie, ale również przyczynić się do rozwoju uzdrowiska. Do prac budowlanych sprowadzono doświadczonych robotników, w tym kamieniarzy z Włoch i Tyrolu, którzy specjalizowali się w budowie infrastruktury kolejowej w trudnych górskich warunkach.
We wsi Andrzejówka, na południowej stronie tunelu, powstało tymczasowe osiedle drewnianych baraków dla robotników. Pracownicy spędzili tam niemal trzy lata, tworząc jedną z najbardziej wymagających technicznie części trasy kolejowej w dolinie Popradu. Efektem ich pracy był tunel, który do dziś pozostaje kluczowym elementem infrastruktury kolejowej w regionie.

TUNEL w Żegiestowie-Zdroju

Wysadzenia tunelu
i odbudowa po II wojnie światowej

Historia tunelu zapisała dwa dramatyczne wydarzenia, które miały ogromny wpływ na funkcjonowanie kolei w Żegiestowie. Pierwsze wysadzenie tunelu miało miejsce we wrześniu 1939 roku, kiedy oddziały Wojska Polskiego przeprowadziły akcję sabotażową w celu opóźnienia marszu wojsk niemieckich. Druga eksplozja nastąpiła w styczniu 1945 roku, gdy wycofujące się wojska niemieckie zniszczyły tunel oraz znaczną część infrastruktury kolejowej w dolinie Popradu. Był to element ich polityki „spalonej ziemi”, mającej na celu utrudnienie odbudowy regionu po wojnie.
Po zakończeniu działań wojennych tunel został odbudowany i ponownie uruchomiony w 1948 roku. Dziś ma on długość 513 metrów i nadal pełni istotną rolę w komunikacji kolejowej, będąc świadkiem historycznych przemian, jakie zachodziły w Żegiestowie na przestrzeni dekad.

Rodzina Cechini

wspólne ogniwo historii XIX i XXI wieku

Wśród licznych robotników zatrudnionych przy budowie tunelu i linii kolejowej znajdował się również Włoch o nazwisku Cechini. Przybył do zdroju w 1873 roku, aby pracować przy wznoszeniu infrastruktury, która miała ułatwić podróżowanie do uzdrowiska i przyczynić się do jego dynamicznego rozwoju.
Historia zatoczyła koło, ponieważ potomkowie tej samej rodziny, współcześni przedstawiciele rodu Cechini, podejmują dziś działania na rzecz rewitalizacji uzdrowiska Żegiestów-Zdrój. Po latach zaniedbań i zapomnienia przez państwo, starają się przywrócić mu dawny blask, inwestując w modernizację i rozwój kurortu. Ich inicjatywy pokazują, że tradycja i zaangażowanie przekazywane z pokolenia na pokolenie mogą zmieniać historię miejsca, łącząc przeszłość z teraźniejszością.

Julian Krynicki

Po śmierci Karola Medweckiego majątek uzdrowiska przeszedł w ręce inż. Juliana Krynickiego, wnuka Ignacego Medweckiego. Krynicki, jako nowy właściciel, przejął zarządzanie zakładem zdrojowym, jednak wkrótce musiał zmierzyć się z poważnym kryzysem.
W 1899 roku dwa najlepiej umeblowane pensjonaty, Żegotka i Karolówka, spłonęły w pożarze, powodując ogromne straty. Te tragiczne wydarzenia znacząco podkopały egzystencję Juliana Krynickiego, który nie był w stanie odbudować zdrojowego majątku i utrzymać rozwoju kurortu.

Nowi właściciele

dynamiczny rozwój uzdrowiska

W 1906 roku uzdrowisko zostało wykupione przez wspólników – ks. prof. Michała Żygulińskiego oraz Stanisława Więckowskiego wraz z żoną Wiktoryną. Nowi właściciele mieli ambitne plany rozwoju i natychmiast przystąpili do odbudowy pensjonatów Żegotka i Karolówka, które zostały zniszczone przez pożar.
Stanisław Więckowski poszedł o krok dalej, wznosząc pierwszy pensjonat w nowej części uzdrowiska, usytuowany przy drodze z przystanku kolejowego. Obiekt ten, nazwany na jego cześć Stanisławówką, stał się ważnym punktem na mapie Żegiestowa-Zdroju, przyciągając nowych kuracjuszy.

kościół zdrojowy

W 1907 roku rozpoczęto budowę jednego z najważniejszych obiektów sakralnych w Żegiestowie – kościoła zdrojowego pw. św. Kingi, który położono malowniczo na zboczu góry Czerszli. Budowę ukończono w 1908 roku, a jego projektantem był znany architekt Jan Zawiejski, który zaprojektował m.in. gmach Teatru Słowackiego w Krakowie.

hołd dla Juliusza Słowackiego

Dwa lata później, w 1909 roku, upamiętniono stulecie urodzin Juliusza Słowackiego, odsłaniając tablicę pamiątkową, ufundowaną przez kuracjuszki – „kobiety polskie”. Był to wyraz hołdu dla wielkiego polskiego poety i symboliczny gest środowiska zdrojowego, podkreślający kulturalny charakter uzdrowiska.

Żegiestów-Zdrój w cieniu wojny i czasach przemian

Okres I wojny światowej okazał się niezwykle trudny dla Żegiestowa-Zdroju, choć kurort szczęśliwie uniknął okupacji wojsk carskich. Niestety, konflikt nie pozostawił go całkowicie nietkniętym. Pożar przypadkowo wywołany przez żołnierzy węgierskich zniszczył kilka okazałych budynków, co stanowiło kolejny cios dla właścicieli uzdrowiska.
Jednak paradoksalnie wojna przyniosła również pewne korzyści. Z rozkazu komendy wojsk austriackich wycięto las rosnący nad tunelem kolejowym, odsłaniając zachwycający widok na jeden z najpiękniejszych przełomów Popradu. Rzeka w tej okolicy tworzy charakterystyczne dwa półwyspy, znane jako Łopaty: Polska i Węgierska (obecnie Słowacka), które do dziś stanowią jedną z największych atrakcji krajobrazowych regionu.

rozwój usług leczniczych

Pomimo trudności Żegiestów-Zdrój wciąż się rozwijał. W 1911 roku uruchomiono elektrownię i wodociągi, co stanowiło ogromny krok naprzód w modernizacji uzdrowiska. Dzięki tym inwestycjom oświetlono nie tylko pensjonaty i wille, lecz także aleje spacerowe, co znacząco podniosło komfort pobytu kuracjuszy.
Nowi goście, przybywający do uzdrowiska głównie w celach leczniczych, mogli korzystać z nowoczesnych terapii zdrowotnych, takich jak gorące irygacje, które stosowano w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego i układu moczowego, masaże poprawiające krążenie i łagodzące bóle reumatyczne, a także zabiegi elektryczne, będące innowacyjną metodą terapii stosowaną w leczeniu nerwic i schorzeń neurologicznych. Szczególną uwagę zwracano także na dietę uzdrowiskową, w której dominowały naturalne produkty, takie jak żętyca i poziomki, uznawane za wyjątkowo zdrowe i wspierające procesy trawienne. Dzięki tym nowoczesnym rozwiązaniom Żegiestów-Zdrój utrzymywał swoją pozycję wśród najlepszych polskich kurortów leczniczych, przyciągając gości z całego kraju.

Kryzys i zmiana właściciela

Lata wojny i ogólny upadek materialny Europy odbiły się także na właścicielach uzdrowiska. Sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, kiedy kraj dotknął poważny kryzys finansowy.
W obliczu trudności właściciele uzdrowiska postanowili sprzedać ten malowniczy zakątek, by uniknąć dalszych strat. W 1920 roku Żegiestów-Zdrój przejęła spółka złożona z sześciu udziałowców, którzy postanowili kontynuować tradycję leczniczą kurortu.

Lata trzydzieste

Nowoczesne pensjonaty i wille

Lata trzydzieste XX wieku przyniosły dynamiczny rozwój architektury uzdrowiskowej, kiedy to w Żegiestowie-Zdroju zaczęły powstawać nowoczesne, prywatne pensjonaty, zaprojektowane według najnowszych trendów budowlanych.
Jednym z najbardziej prestiżowych obiektów był luksusowy pensjonat Warszawianka, którego budowę zainicjował znany krakowski adwokat, dr Adolf Urban. W tym samym czasie emerytowany pułkownik Edward Wojdatt wzniósł pensjonat Zamek, natomiast pani Ondruszkowa stała za realizacją pensjonatu Polonia. Równie ważnym miejscem stał się pensjonat dietetyczny Sanato, którego fundatorem był lekarz, dr med. Piotrowski, specjalizujący się w leczeniu chorób metabolicznych. Willa Elżka, wzniesiona przez panią Niedźwiecką, dopełniła kompleks ekskluzywnych obiektów, tworząc elegancką przestrzeń wypoczynkową.
Wszystkie te obiekty ulokowano w pobliżu przystanku kolejowego, na nasłonecznionych stokach góry Czerszli, co zapewniało gościom wyjątkowe widoki oraz dostęp do najważniejszych uzdrowiskowych atrakcji.

Jednak prawdziwą perłą architektury tego okresu stał się nowy Dom Zdrojowy, który do dziś uznawany jest za jedną z najbardziej rozpoznawalnych realizacji modernistycznych w okresie międzywojennym. Jego projektantem był wybitny architekt prof. Adolf Szyszko-Bohusz, twórca Wydziału Architektury na Politechnice Krakowskiej i jeden z czołowych polskich modernistów. Budynek wyróżniał się nie tylko nowoczesną, funkcjonalistyczną formą, ale także harmonijnym wkomponowaniem w naturalny krajobraz uzdrowiska, co nadawało mu wyjątkowy charakter.
Dzięki tej architektonicznej transformacji Żegiestów-Zdrój zyskał prestiż i nowoczesne oblicze, wpisując się w elitarne grono polskich kurortów uzdrowiskowych w dwudziestoleciu międzywojennym.

rozkwit architektury uzdrowiskowej

Ekspansja uzdrowiska

Nie tylko okolice Czerszli cieszyły się rozbudową – z drugiej strony uzdrowiska, u podnóża góry Kiczery, wzdłuż drogi prowadzącej do Muszyny, powstały kolejne eleganckie pensjonaty. Wśród nich wyróżniały się Światowid i Malutka, które zyskały popularność wśród kuracjuszy ceniących spokój i bliskość natury.
Jednym z najbardziej prestiżowych budynków w tej części uzdrowiska była willa Biały Orzeł, której właścicielem był inż. Jan Brzozowski, były prezydent Lwowa i poseł na Sejm II RP. W 1929 roku rozpoczęto również budowę kolejnego okazałego gmachu, który później nazwano Prometeusz. Jego fundatorem był lekarz zdrojowy Ludwik Kotulski, jednak z powodu trudności budowa zakończyła się dopiero w 1960 roku.

Od nieużytków do uzdrowiskowej enklawy

Łopata Polska

Historia Łopaty Polskiej, malowniczego półwyspu utworzonego przez meandrujący Poprad, rozpoczęła się na początku XX wieku, kiedy teren ten był jeszcze słabo zagospodarowany, porośnięty lasami, łąkami i polami uprawnymi. Wkrótce jednak zaczęły powstawać tu pierwsze obiekty uzdrowiskowe, przyciągające kuracjuszy i letników.
Pierwszym budynkiem, który stanął na tym terenie, była Księżówka, sanatorium dla księży greckokatolickich, które stało się jednym z ważniejszych ośrodków wypoczynkowych dla duchowieństwa. W 1932 roku w jego sąsiedztwie wybudowano Pensjonat Irena, którego fundatorem był adwokat z Rozwadowa, dr Jan Jaroszewski, działacz niepodległościowy i współtwórca Republiki Tarnobrzeskiej.
W kolejnych latach półwysep wzbogacił się o eleganckie wille. Willa Wanda powstała z inicjatywy posła II RP Jana Choińskiego-Dzieduszyckiego, który wybudował ją dla swojej córki. Wkrótce potem wzniesiono pensjonaty Zosia oraz Rydz, który zawdzięczał swoje istnienie staraniom Stanisława Janika. Ostatnim z powstałych w tym okresie obiektów była Willa nad Popradem, która idealnie wpisywała się w krajobraz meandrującej rzeki.

Wiktor – perła modernizmu i symbol epoki

Najważniejszym i najbardziej prestiżowym obiektem, który powstał na Łopacie Polskiej, był Dom Wypoczynkowy Urzędników Naftowych Wiktor, wybudowany w 1935 roku. Ten nowoczesny gmach został zaprojektowany przez wybitnych lwowskich architektów, prof. Jana Bagieńskiego i Zbigniewa Wardzała, a jego nazwa upamiętnia ówczesnego prezesa koncernu naftowego Wiktora Hłaskę.
Wiktor stał się jednym z najbardziej ekskluzywnych budynków w Polsce Południowej, stanowiąc przełomowy przykład modernizmu w architekturze uzdrowiskowej. Jego funkcjonalistyczna bryła i innowacyjne rozwiązania techniczne sprawiły, że w 1938 roku w prestiżowym czasopiśmie „Architektura” uznano go za obiekt otwierający nowy rozdział w projektowaniu uzdrowisk. Był wymieniany obok takich realizacji jak gmach Sejmu RP czy Powszechny Dom Towarowy w Poznaniu, co świadczy o jego wyjątkowej randze w polskiej architekturze II RP.

Harcerze na Łopacie Polskiej

Nie tylko kuracjusze i elita naftowa korzystali z uroków tego wyjątkowego miejsca. W głębi lasu, w pobliżu domu ogrodnika, obecnie znanego jako Domek Krysi, harcerze z chrzanowskiego hufca organizowali coroczne obozy. W otoczeniu natury rozbijali namioty, spędzali czas na nauce samodzielności i budowaniu wspólnoty, wpisując się w tradycję harcerskiego wychowania blisko przyrody.

Dzięki połączeniu funkcji uzdrowiskowych, turystycznych i rekreacyjnych, Łopata Polska stała się wyjątkowym miejscem, które do dziś zachwyca swoim krajobrazem i bogatą historią.

Żegiestów-Zdrój
oficjalna strona uzdrowiska

szukasz noclegu

zobacz

Oficjalna strona uzdrowiska Żegiestów-Zdrój