Łopata Polska

Przełom Popradu-Łopata Polska

Łopata Polska – jedno z piękniejszych miejsc w Małopolsce.

Pośród tatrzańskich masywów w słowackich Tatrach Wysokich w  górnej części Doliny Mięguszowieckiej wypływa potok z południowego brzegu Wielkiego Hińczowego Stawu,  po drodze łączy się z potokiem Krupa, biorącym początek w Popradzkim Stawie. W ten sposób rodzi się rzeka Poprad, która okrąża Wysokie Tatry i zamiast na południe płynąć, jak inne rzeki z tej strony Tatr, odchyla się ku północy, wpiera się w masyw górski i wybiera trudniejszą drogę. Przedziera się pomiędzy Górami Lewockimi a Spiską Magurą, kierując się ku Polsce. Rzeka Poprad przepływa przez słowackie miasta: Poprad, Kieżmark, Podoliniec, Starą Lubowlę i zatacza łagodny łuk na wschód. Koło wsi Pławiec raptownie skręca na północny wschód, przecina granicę Polski w Leluchowie, przedziera się u podnóża Gór Leluchowskich, kierując się w kierunku Muszyny, gdzie nurt Popradu zasilają wody Muszynki. Rzeka przepływa przez Żegiestów-Zdrój, gdzie skręca na północny zachód,  płynie przez Beskid Sądecki, oddzielając od siebie dwa jego główne pasma: Radziejowej  i Jaworzyny Krynickiej. Pod Żegiestowem-wsią  Poprad wypływa na otwartą przestrzeń,  płynąc w kierunku Dunajca, mija miasteczko Piwniczna-Zdrój, a następnie stare mury i wieże klasztoru Klarysek w Starym Sączu. Wpada do Dunajca między Starym a Nowym Sączem, płynąc ku Wiśle przez krainę Lachów Sądeckich.

Ścieżka Przyrodnicza Łopata Polska

Pobyt w uzdrowisku umożliwia miłe spędzanie czasu dorosłym i dzieciom. Urozmaicony teren wokół zdroju pozwala na uprawianie górskiej turystyki pieszej i rowerowej. Jedną z głównych atrakcji turystycznych  zdroju jest przełom rzeki Poprad na Łopacie Polskiej. Wzdłuż brzegu w roku 1996 Stowarzyszenie Greenworks  urządziło Ścieżkę Przyrodniczą Łopata Polska, ścieżka została odnowiona przez Towarzystwo Przyjaciół Doliny Popradu w 2020 roku. Na zrewitalizowanej ścieżce wyznaczono sześć  stref wypoczynkowych, które są usytuowane w najciekawszych miejscach widokowych. Wzdłuż trasy umieszczono tablice o tematyce ekologicznej, przyrodniczej oraz historycznej. Dla wygody spacerowiczów na trasie ścieżki znajdują się ławki, a wszyscy, mający ochotę na odrobinę ćwiczeń na świeżym powietrzu, mogą skorzystać z urządzeń sprawnościowych. Ze względu na charakter terenu, przez który wiedzie ścieżka należy zaopatrzyć się w odpowiedni strój do wędrówki po lesie. Nawierzchnia na trasie ścieżki nie jest równa, a szczególną ostrożność należy zachować na zejściach i podejściach, które w zależności od warunków atmosferycznych mogą być śliskie.

Na trasie można spotkać wiele rzadkich roślin i ptaków. Aby ścieżka mogła być równie atrakcyjna dla kolejnych spacerujących, prosimy o niezaśmiecanie terenu i nieniszczenie urządzeń turystycznych. Trasa o długości około 3 km biegnie wzdłuż  niebiesko-białych znaków.

Ścieżka przyrodnicza rozpoczyna się sto metrów poniżej skrzyżowania z drogą wojewódzką, w miejscu widokowym, z którego rozpościera się panorama w kierunku północno-wschodnim na pobliskie wzgórza Pasma Jaworzyny Krynickiej: Czerszlę i Kiczerę oraz na fragment  Gór Lubowelskich na Słowacji. Turyści zmotoryzowani mogą  zostawić pojazd na pierwszym parkingu obok widocznej z drogi, ogólnodostępnej siłowni plenerowej.

Kolejnym przystankiem jest pijalnia wody mineralnej z ujęć Zofia i Wiktor, która znajduje się wewnątrz Sanatorium Wiktor-Cechini Medical & SPA. Z tarasu sanatoryjnego roztacza się ładna panorama na przełom Popradu oraz Łopaty: Polską i Słowacką. Wstęp na taras widokowy ograniczony, zgodę na wejście należy uzyskać w recepcji sanatorium. Idąc dalej widzimy na prawo sanatorium, a po lewej stronie kolejny punkt wypoczynkowy z tablicą informacyjną o żegiestowskich wodach leczniczych. Po około stu metrach dochodzimy do rozwidlenia dróg. Szlak skręca w prawo i wiedzie w kierunku Pensjonatu Irena. Kilkadziesiąt metrów dalej droga asfaltowa przechodzi w drogę polną. Idąc ścieżką, po kilkudziesięciu metrach zatrzymujemy  się przy tablicach opisujących rzekę Poprad i historię budowy kolei tarnowsko-leluchowskiej. Z miejsca roztacza się ładny widok na rzekę oraz na Łopatę Słowacką z kulminacją wzgórza Oltarik. Dalej ścieżka prowadzi leśną drogą, po kilku minutach dochodzi się do linii kolejowej. Po prawej stronie widoczny wlot do tunelu, który jest ciekawostką technicznej architektury Małopolski. Należy zachować szczególną ostrożność i nie wchodzić na tory, ponieważ linia kolejowa jest czynna. Przy odrobinie szczęścia można zobaczyć wyjeżdżający z tunelu pociąg.

Po lewej stronie w dole, wzdłuż bezpośredniego sąsiedztwa z rzeką rozpoczynają się bulwary zwane Kamienną Plażą,  które powstały podczas budowy linii kolejowej. W latach minionych bulwary były wykorzystywane do kąpieli słonecznych oraz służyły jako miejsce odpoczynku podczas kąpieli  mineralnych w Popradzie. W 2010 roku podczas powodzi stulecia Kamienna Plaża została przez podmywającą wodę uszkodzona i w chwili obecnej jest nie do przejścia. Trwają starania, by uszkodzony fragment ścieżki wyremontować. W tym miejscu szlak zawraca i biegnie w kierunku pensjonatu do punktu wypoczynkowego z tablicą opisującą awifaunę doliny Popradu.

Wdzięczny i szczególnie interesujący temat przyrodniczych obserwacji stanowią ptaki. W dolinie Popradu występuje wiele naprawdę niesamowitych ptaków. Są to w dużej mierze gatunki związane ze środowiskiem nadwodnym: czaple, kaczki czy bociany, ale także inne gatunki. Warto zwrócić uwagę chociażby na grubodzioba zwyczajnego. Każdy zwiedzający Łopatę Polską – i to niezależnie od pory roku,  ma szansę na ciekawe obserwacje pod względem ornitologicznym i ogólnoprzyrodniczym. Obserwowanie oraz fotografowanie ptaków i zwierząt w ich naturalnych siedliskach przynosi wiele radości, ale jest trudne ze względu na ich płochliwość. Nad brzegami Popradu zaobserwowano siedem gatunków dzięciołów. Ich ulubionymi miejscami są te, w których rośnie dużo starych drzew, gatunków o miękkim drewnie, wierzb i topoli,  które stwarzają doskonałe warunki życia dla dzięciołów. Obecność dzięcioła zielonego najłatwiej stwierdzić po  głosie  przypominającym  nieco odgłosy  konia.  Główne pożywienie dzięcioła zielonego stanowią mrówki, dlatego też często można go zaobserwować na Łopacie Polskiej żerującego na ziemi. Sylwetka dzięcioła dużego została wybrana na znak rozpoznawczy Ścieżki Przyrodniczej Łopata Polska. Obserwując ptaki  możesz jednocześnie poznawać różne aspekty ich życia. Dzięki tej wiedzy obraz górskiej awifauny stanie się pełniejszy i łatwiej będzie zrozumieć, dlaczego jest ona tak cenna oraz co jej zagraża i dlaczego trzeba ją chronić.

Świat ptaków – dolina Popradu

Ścieżka odbija ostro w prawo i stromym zejściem kieruje się na północ. Łatwy do pokonania odcinek wiedzie przez obszar łęgowy, obniżenie terenu stanowią namuły w starorzeczu Popradu oraz specyficzna dla lasu łęgowego szata roślinna i drzewostan różniący się od  spotykanego w górnej części Łopaty Polskiej.  Szlak sprowadza nas do kolejnej strefy wypoczynku nad brzegiem rzeki, do plaży nad Popradem, dalej ścieżka biegnie wzdłuż linii brzegowej przez sosnowy las. Na przeciwległym brzegu Popradu widać wlot do sztolni elektrowni wodnej Sulin. Budowie słowackiej elektrowni wodnej sprzeciwiali się mieszkańcy, Liga Ochrony Przyrody oraz lokalny samorząd, jednak bez sukcesu, elektrownia została uruchomiona. Od tego odcinka ścieżka łagodnym łukiem omija Domek Krysi i biegnie dalej przez las do wzniesienia, na którym posadowiony jest były ośrodek wypoczynkowy Zosia. Z drugiej strony rzeki, po słowackiej stronie widać zabudowania letniskowe osady Werliszki. W tym miejscu ścieżka skręca gwałtownie w lewo i krótką serpentyną prowadzi w kierunku północnozachodnim do polnej drogi, gdzie po raz kolejny zmienia kierunek, szlak skręca na południowy wschód i prowadzi do drogi asfaltowej obok zlikwidowanego domu wczasowego Wanda. Po przejściu około stu metrów dochodzimy do rozwidlenia dróg. Dwieście metrów dalej po prawej stronie drogi znajduje się  punkt widokowy na rzekę oraz pasmo Slibonia w Górach Lubowelskich. Ostatnim przystankiem naszej trasy jest  punkt wypoczynkowy z zainstalowaną tablica poglądową obrazującą historię pewnego drzewa, od posadzenia do ścięcia. W tym miejscu spacer ścieżką się kończy.

Awifauna doliny Popradu

Wdzięczny i szczególnie interesujący temat przyrodniczych obserwacji stanowią ptaki. W dolinie Popradu występuje wiele naprawdę niesamowitych ptaków. Są to w dużej mierze gatunki związane ze środowiskiem nadwodnym: czaple, kaczki czy bociany, ale także inne gatunki. Warto zwrócić uwagę chociażby na grubodzioba zwyczajnego. Każdy zwiedzający Łopatę Polską – i to niezależnie od pory roku,  ma szansę na ciekawe obserwacje pod względem ornitologicznym i ogólnoprzyrodniczym. Obserwowanie oraz fotografowanie ptaków i zwierząt w ich naturalnych siedliskach przynosi wiele radości, ale jest trudne ze względu na ich płochliwość. Nad brzegami Popradu zaobserwowano siedem gatunków dzięciołów. Ich ulubionymi miejscami są te, w których rośnie dużo starych drzew, gatunków o miękkim drewnie, wierzb i topoli,  które stwarzają doskonałe warunki życia dla dzięciołów. Obecność dzięcioła zielonego najłatwiej stwierdzić po  głosie  przypominającym  nieco odgłosy  konia.  Główne pożywienie dzięcioła zielonego stanowią mrówki, dlatego też często można go zaobserwować na Łopacie Polskiej żerującego na ziemi. Sylwetka dzięcioła dużego została wybrana na znak rozpoznawczy Ścieżki Przyrodniczej Łopata Polska. Obserwując ptaki  możesz jednocześnie poznawać różne aspekty ich życia. Dzięki tej wiedzy obraz górskiej awifauny stanie się pełniejszy i łatwiej będzie zrozumieć, dlaczego jest ona tak cenna oraz co jej zagraża i dlaczego trzeba ją chronić.